Czym jest soczewka?

W optyce soczewka to element wykonany z przezroczystego materiału (szkło, plastik itp.) o dwóch przeciwległych, zazwyczaj zakrzywionych powierzchniach, używany samodzielnie lub w połączeniu z innymi podobnymi elementami do ogniskowania lub rozbieżności światła i tworzenia obrazów obiektów. Soczewki opierają się na zjawisku załamania światła, czyli zmiany kierunku rozchodzenia się światła przy przechodzeniu z jednego ośrodka przezroczystego do drugiego.

W języku rumuńskim słowo lentil pochodzi od francuskiego słowa lentille, które pierwotnie oznaczało „soczewicę”, roślinę, której jadalne nasiona mają dwuwypukły kształt, a później zostało użyte do oznaczenia elementu optycznego mającego w przybliżeniu ten sam kształt. Francuskie słowo z kolei pochodzi od łacińskiego lenticula, które jest zdrobniałą formą lens (genitive lentis) o tym samym znaczeniu „soczewka”.

Rodzaje zmian w soczewkach

Soczewki można sklasyfikować według sposobu, w jaki działają na promienie świetlne w:

• soczewki zbieżne, które przekształcają wiązkę równoległą w zbieżną;
• soczewki rozbieżne, które przekształcają wiązkę równoległą w rozbieżną.

Według kształtu, soczewki to:

• plano-wypukła – z jednej strony zakrzywiona na zewnątrz, a z drugiej płaska;
• dwuwypukły – obustronnie zakrzywiony na zewnątrz;
• menisk zbieżny – zakrzywiony z jednej strony na zewnątrz, a z drugiej do wewnątrz, tak że efektem jest przekształcenie promienia równoległego w zbieżny;
• menisci rozbieżne – to samo co menisci zbieżne, ale efektem jest przekształcenie wiązki równoległej w rozbieżną;
• plano-wklęsły – z jednej strony zakrzywiony do wewnątrz, a z drugiej płaski;
• dwuwypukły – obustronnie zakrzywiony do wewnątrz.

Z reguły soczewki zbieżne są grubsze w środku i cieńsze na brzegu, a soczewki rozbieżne są cieńsze w środku i grubsze na brzegu. Jeśli jednak soczewka zostanie umieszczona w przezroczystym medium o wyższym współczynniku załamania światła niż materiał soczewki, efekt jest odwrotny i soczewka staje się rozbieżna. Skąd więc wiedzieć co wybrać? Wejdź w artykuł https://www.kosmetyka.edu.pl/soczewki-miesieczne-czy-jednodniowe-wady-i-zalety-obu-opcji/ i dowiedz się dodatkowych informacji.

Większość soczewek ma powierzchnie sferyczne, ponieważ taki kształt jest najłatwiejszy do uzyskania, ale do niektórych zastosowań wymagane są powierzchnie asferyczne, na przykład w kształcie hiperboloidy, elipsy lub cylindra. Aby uzyskać dobrej jakości zdjęcia, często stosuje się obiektywy w starannie obliczonych kombinacjach zwanych obiektywami złożonymi. Są one stosowane w obiektywach aparatów fotograficznych i innych przyrządach optycznych, takich jak mikroskopy, teleskopy, lornetki, teodolity itp.

Budowa soczewki

Prosta soczewka składa się z przezroczystego materiału graniczącego z dwiema wypolerowanymi powierzchniami, zwykle kulistymi. Kształt soczewki i właściwości materiału decydują o jej właściwościach optycznych: Oś optyczna to oś symetrii soczewki, która przechodzi przez środki krzywizny jej powierzchni. Gdy jedna z powierzchni jest płaska, osią optyczną jest linia prostopadła do powierzchni płaskiej przechodząca przez środek krzywizny drugiej powierzchni.

Ogniskami soczewki są punkty, w których skupiają się (lub rozchodzą) promienie świetlne przychodzące w równoległej wiązce zorientowanej wzdłuż osi optycznej.

Czym są soczewki progresywne?

Przychodzi taki czas w życiu, kiedy wzrok zawodzi na bliskich dystansach. Po 40. roku życia, oprócz ostrzejszych bólów pleców i częstszych duszności przy wchodzeniu po schodach, pojawia się prezbiopia: naturalny efekt starzenia się soczewki krystalicznej, który powoduje zwarcie jasności widzenia z bliska. Można to zwalczyć stosując tzw. okulary do czytania, czyli takie, które zsuwa się z nosa.

Jeśli nie widzisz dobrze także na odległość, czyli masz krótkowzroczność lub nadwzroczność, to będziesz potrzebował dwóch par okularów: do dali i do bliży. Zwykle, dopóki siedzisz w pracy przed laptopem, powinieneś mieć trzecią parę na dystans – odległość między oczami a cyfrowym ekranem. Ale jaki jest sens zdobywania wszystkich trzech?

Rozwiązanie 3 w 1

Rozwiązaniem 2 w 1 są bifokale, czyli takie, które mają podwójne oddziaływanie: u góry pomagają rozpoznawać znajomych na odległość, a u dołu pomagają widzieć wzdłuż nosa, przez tzw. pigułkę do widzenia bliskiego. Pelota jest widoczna, wyraźnie zaznaczona na powierzchni soczewki, a przejście z dali do bliży jest strome. Do tego ping-ponga trzeba się przyzwyczaić.

Ale jest też rozwiązanie 3 w 1: soczewki progresywne, dzisiejsze gwiazdy. Nie chcemy wbijać ich do gardła, co najwyżej wrzucimy je na oczy, jeśli będą pasowały do charakteru. Jak już powiedzieliśmy, mają potrójną osobowość: jeden utrwala cię na odległość, drugi walczy z rozmyciem pomiędzy, a trzeci pozwala cieszyć się książką lub smartfonem.Dzięki nim nie będziesz widział tak niewyraźnie na odległości pośrednie, jak w przypadku noszenia okularów bifokalnych lub dalekosiężnych. Przejście od dioptrii dalekich do bliskich jest progresywne & płynne, tzn. bez niepokojącego skoku z jednej dioptrii do drugiej. Do tego te soczewki nie wymagają tabletek, są zdrowe & przejrzyste, bez oznaczeń.

Spójrzmy na inne plusy:

• Ponieważ wyprowadzają cię z Trójkąta Bermudzkiego Odległości, Pośredniej i Bliskiej, twoje dioptrie będą spowalniać i będziesz zmieniać okulary co około 3 lata.
• Zakładasz je rano i zdejmujesz przed pójściem spać (przynajmniej tak byłoby najlepiej), nie przełączasz się ciągle z okularów do dali na okulary do bliży; w ten sposób masz też minimalne zużycie, w przeciwieństwie do drugiej opcji.
• Soczewka jest dostosowana do Twoich potrzeb, dzięki czemu masz zwiększony komfort widzenia podczas wykonywania głównych czynności. W szczególności, jest on zaprojektowany zgodnie z projekcją źrenic, sposobem noszenia okularów (może trzymasz je wyżej lub niżej), kształtem, nachyleniem i krzywizną wybranej oprawki, vertex distance (odległość od oka do soczewki), wysokością dopasowania, Twoimi podstawowymi czynnościami, itp.
• Wyglądają fajniej niż bifokale, raz dlatego, że zdejmuje się soczewkę kontaktową, a drugi raz dlatego, że nie są tak grube: grubość soczewki progresywnej podają dioptrie w dali (i to jest dobre).